Μία πολύ άβολη αλήθεια

Άρθρο του Captain Paul Watson της οργάνωσης Sea Shepherd

Η βιομηχανία κρέατος είναι μία από τις πιο καταστροφικές για το περιβάλλον βιομηχανίες του πλανήτη. Η εκτροφή και σφαγή γουρουνιών, αγελάδων, προβάτων, γαλόπουλων και κοτόπουλων όχι μόνο χρησιμοποιεί τεράστιες ποσότητες νερού, αλλά συμβάλλει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου περισσότερο από τη βιομηχανία αυτοκινήτων (!).

Η βιομηχανία της αλιείας στην κυριολεξία αφανίζει τη ζωή στους ωκεανούς και περίπου το 50% των ψαριών χρησιμοποιούνται για τη τροφή γουρουνιών, αγελάδων, προβάτων, κοτόπουλων κλπ. με τη μορφή ψαροτροφής. Επίσης χρειάζονται περίπου 50 ψάρια αλιευμένα από τη θάλασσα για να εκτραφεί μόλις ένας σολωμός ιχθυοτροφείου.

Έχουμε μετατρέψει τις αγελάδες στο χειρότερο «θηρευτή» ψαριών στον πλανήτη. Οι εκατοντάδες χιλιάδες αγελάδες που βόσκουν στη γη και παράγουν μεθάνιο που είναι αέριο του θερμοκηπίου, καταναλώνουν περισσότερους τόνους ψαριών από ότι όλοι οι καρχαρίες, τα δελφίνια και οι φώκιες ολόκληρου του πλανήτη.

Τότε γιατί οι μεγαλύτερες οικολογικές οργανώσεις δεν μάχονται ενάντια στη βιομηχανία του κρέατος; Γιατί η ταινία του Αλ Γκορ «Μία άβολη αλήθεια» δεν αναφέρει την άβολη αλήθεια ότι η βιομηχανία κρέατος και γάλακτος δημιουργεί περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου από ότι οι αυτοκινητοβιομηχανίες;

Τα πλοία της Greenpeace σερβίρουν κρέας και ψάρια στο πλήρωμά τους κάθε μέρα. Το Παγκόσμια Ταμείο για τη Φύση (WWF) δεν λέει λέξη για την απειλή που δημιουργεί η κατανάλωση κρέατος για τα άγρια ζώα, τους βιότοπους και τα οικοσυστήματα που καταστρέφει, για τα τοπικά είδη που μάχονται για την επιβίωσή τους ή για τα σαρκοφάγα της φύσης που δεν έχουν πια τι να κυνηγήσουν;

Όταν ήμουν διευθυντής του Sierra Club για τρία χρόνια, όλοι με περιγελούσαν όταν μιλούσα για τη χορτοφαγία. Σε κάθε γεύμα του συμβουλίου μας, οι διευθυντές σέρβιραν κρέας και με πολύ κόπο κατάφεραν οι χορτοφάγοι του Club να κερδίσουν μερικές χορτοφαγικές επιλογές. Στη συνάντησή μας στη Μοντάνα μας σέρβιραν βούβαλο και αντιλόπες, αστακούς στη Βοστόνη, καβούρια στο Τσάρλεστον, μπριζόλα στο Αλμπέρκε κλπ. Αλλά τι άλλο να περιμένει κανείς από μία οργάνωση που ενθαρρύνει το κυνήγι για σπορ.

Από ότι γνωρίζω και ίσως να κάνω λάθος, η οργάνωσή μου, Sea Shepherd είναι η μόνη οικολογική οργάνωση στον κόσμο που ενθαρρύνει και εξασκεί τη χορτοφαγία. Στα πλοία μου δεν σερβίρεται ποτέ κρέας ή ψάρι, ούτε και γαλακτοκομικά. Έχουμε αυστηρό βίγκαν μενού εδώ και χρόνια και κανείς δεν έχει πεθάνει από σκορβούτο ή πείνα.

Το τίμημα που πληρώνουμε γι’ αυτό είναι να μας κατηγορούν άλλες οικολογικές οργανώσεις ότι είμαστε ‘υπέρ των δικαιωμάτων των ζώων’, σαν να είναι κάτι κακό, μία κακιά λέξη.

Η οργάνωση Sea Shepherd δεν είναι οργάνωση για τα δικαιώματα των ζώων. Ασχολούμαστε αποκλειστικά με το τερματισμό παράνομων δραστηριοτήτων που απειλούν και εκμεταλλεύονται τη θαλάσσια άγρια ζωή και το οικοσύστημά τους. Ασχολούμαστε με τη διατήρηση της άγριας ζωής στους ωκεανούς.

Ωστόσο, επειδή στα πλοία μας τρώμε μόνο βίγκαν, άλλες οικολογικές οργανώσεις με τη βοήθεια των ΜΜΕ μας απορρίπτουν ως οργάνωση για τα δικαιώματα των ζώων.

Πρώτα απ’ όλα δεν βλέπω την κατηγορία ότι είμαστε υπέρ των δικαιωμάτων των ζώων ως προσβολή. Η PETA συνιδρύθηκε από άνθρωπο που ανήκε στο πλήρωμά μου και πολλοί από τους εθελοντές που συνεργάζονται μαζί μας προέρχονται από το κίνημα για τα δικαιώματα των ζώων. Απλά δεν είναι ακριβές να αναφέρεται κανείς στη Sea Shepherd ως οργάνωση για τα δικαιώματα των ζώων όταν η οργάνωσή μας επικεντρώνεται σε άλλα θέματα.

Και δεύτερον δεν προωθούμε το βεγκανισμό πάνω στα πλοία μας λόγω δικαιωμάτων των ζώων. Τον προωθούμε ως τρόπο να κάνουμε πράξη την προστασία των ωκεανών.

Δεν υπάρχουν αρκετά ψάρια στους ωκεανούς για να ταΐσουν 6.6 δισεκατομμύρια ανθρώπων και 10 δισεκατομμύρια κατοικίδιων ζώων. Γι’ αυτό όλοι οι πληθυσμοί των ψαριών σιγά σιγά εξαφανίζονται. Αυτός είναι ο λόγος που οι φάλαινες, οι φώκιες, τα δελφίνια και τα θαλασσοπούλια πεθαίνουν από πείνα. Το χέλι της άμμου για παράδειγμα, είναι η βασική τροφή για τα πουλιά πάφιν, και εξαφανίζεται από τους Δανούς ψαράδες για να ταϊστούν κοτόπουλα εκτροφείου στη χώρα τους.

Υπάρχει μία σημαντική και αδιαμφισβήτητη σύνδεση μεταξύ κατανάλωσης κρέατος και της καταστροφής των ωκεανών μας.

Σε έναν κόσμο που χάνει γρήγορα τις πηγές καθαρού πόσιμου νερού, είναι καθαρή τρέλα να διατηρούνται εκατοντάδες εκατομμύρια αγελάδες που καταναλώνουν 3.800 λίτρα νερού για κάθε κιλό βοδινού κρέατος.

Και τα χοιροτροφεία στη Βόρεια Καρολίνα των ΗΠΑ παράγουν τόσα απόβλητα που έχουν μολύνει τον υδροφόρο ορίζοντα σε ολόκληρη την πολιτεία. Οι άνθρωποι πίνουν στην κυριολεξία κοπριά γουρουνιών μαζί με το νερό τους αλλά θεωρούν πως δεν διατρέχουν κίνδυνο…γιατί επιφορτίζεται με χημικά και χλωρίνη.

Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν να δουν από πού έρχεται το κρέας τους. Επίσης δεν θέλουν να ξέρουν ποιες είναι οι επιπτώσεις των διατροφικών τους επιλογών στο περιβάλλον. Προτιμούν να αρνηθούν το όλο πρόβλημα και να προσποιούνται ότι το κρέας είναι κάτι που έρχεται από τα πακέτα στο σούπερ μάρκετ.

Αλλά επειδή υπάρχει πάντα μία υποβόσκουσα ενοχή, βρίσκει διέξοδο σε θυμό και χλευασμό προς τους ανθρώπους που ζουν συνειδητά μία φιλική προς το περιβάλλον ζωή – χορτοφάγους και βίγκανς. Αυτό διαφαίνεται από τη συνεχή περιθωριοποίηση που δρομολογείται από τα ΜΜΕ. Κάθε οργάνωση, πχ η Sea Shepherd, που υπογραμμίζει την αντίφαση της κατανάλωσης κρέατος με την επιθυμία για προστασία του περιβάλλοντος, κατευθείαν απορρίπτεται ως γραφική οργάνωση για τα δικαιώματα των ζώων.

Η αλήθεια είναι πως δεν μπορεί κανείς να μιλά σοβαρά για προστασία του περιβάλλοντος αν δεν προωθεί τη χορτοφαγία ως επιλογή βιώσιμη για το μέλλον του πλανήτη.

Πριν μερικά χρόνια βρισκόμουν σε συνέδριο με την Αμερικανική Καμπάνια για τη διάσωση των Ωκεανών του Ted Danson. Άνοιξε τη βραδιά αστειευόμενος πως η επιλογή μεταξύ των φαγητών ήταν ψάρι ή κοτόπουλο, και ποιο είναι το νόημα να παλεύεις για τη διάσωση των ψαριών αν δεν μπορείς να τα φας;

Η ωκεανογράφος Sylvia Earle που ήταν καλεσμένη να μιλήσει στο συνέδριο έβαλε τον Ted στη θέση του λέγοντας πως δεν το βρίσκει καθόλου αστείο. Είπε πως θεωρεί τα ψάρια φίλους και δεν πιστεύει πως μπορεί κανείς να τρώει τους φίλους του. Ούτε η Sylvia ούτε εγώ φάγαμε εκείνο το βράδυ.

Συνάντησα τη Sylvia ξανά σε ένα άλλο διεθνές συνέδριο για τη σωτηρία των ωκεανών. Με κάλεσαν ως σύμβουλο. Κάθησα στο μπαρ και παρακολούθησα τους συμμετέχοντες στο συνέδριο να σερβίρονται από ένα μπουφέ που κόντευε να γύρει από το βάρος των ψαριών και των εξωτικών θαλασσινών. Φυσικά στο μπουφέ υπήρχε και χαβιάρι. Γύρισα και κοίταξα τη Sylvia η οποία κούνησε το κεφάλι της σε ένδειξη απόγνωσης.

Το πρόβλημα είναι πως άνθρωποι σαν τον Carl Pope, διευθυντή της οργάνωσης Sierra Club, ή οι επικεφαλής της Greenpeace και της WWF και πολλών άλλων οργανώσεων απλά αρνούνται να δεχθούν πως οι διατροφικές τους συνήθειες μπορεί να παίζουν πολύ σημαντικότερο ρόλο στη δημιουργία του προβλήματος που παλεύουν να λύσουν, από κάθε άλλη αιτία.

Θυμάμαι έναν εκπρόσωπο της Greenpeace που υπερασπιζόταν τη κρεοφαγία του λέγοντας πως είναι ‘σαρκοφάγο’ και όλοι οι θηρευτές έχουν τη θέση τους στην τροφική αλυσίδα και είναι πολύ υπερήφανος που ανήκει σε αυτή την κατηγορία.

Τώρα η λέξη «θηρευτής» είναι παντελώς άσχετη με την ανθρώπινη φύση, και να πει κάποιος ότι ανήκει στα σαρκοφάγα είναι απλά γελοίο. Το ανθρώπινο είδος ποτέ δεν αποτελούνταν από σαρκοφάγα ζώα. Τα λιοντάρια είναι σαρκοφάγα, όπως οι λύκοι, η τίγρης, ή ο καρχαρίας. Κυνηγούν το θήραμά τους, το εξαντλούν μετά από πολύ τρέξιμο και κυνηγητό, το σκοτώνουν, το τρώνε, με το αίμα ζεστό στο στόμα τους και το κρέας σε θερμοκρασία…δωματίου. Φύση, σκληρή με δόντια και νύχια.

Δεν έχω γνωρίσει ποτέ άνθρωπο που να μπορεί να το κάνει αυτό. Φυσικά, βρήκαμε πολλούς τρόπους να κυνηγούμε τα ζώα και να τα σκοτώνουμε. Στην πραγματικότητα έχουμε γίνει αποτελεσματικοί στο θέμα της θανάτωσης των ζώων. Αλλά δεν μπορούμε να φάμε τη λεία μας αν δεν την κόψουμε, τη μαγειρέψουμε και αυτό συνήθως περιλαμβάνει κάποιο χρόνο μεταξύ κυνηγιού και κατανάλωσης. Μπορεί να είναι μία ώρα, μπορεί να είναι και χρόνια.

Βλέπετε, οι διατροφικές μας συνήθειες όταν μιλάμε για κατανάλωση κρέατος είναι πιο κοντά σε αυτές των όρνιων, του τσακαλιού και της ύαινας. Αυτό σημαίνει πως δεν μπορούμε να περιγράφουμε εαυτόν ως σαρκοφάγο αλλά μάλλον ως πτωματοφάγο.

Σκεφτείτε ότι κάποιο από το αγελαδινό κρέας που καταναλώνετε, είναι από ένα ζώο που έχει πεθάνει εδώ και μήνες και σε ορισμένες περιπτώσεις χρόνια. Νεκρά, κρέμονται από τσιγκέλια στα ψυγεία, γεμάτα βακτήρια και ουρικό οξύ. Είναι πτώματα στη διαδικασία της αποσύνθεσης. Δεν μπορεί να πει κανείς κάτι που να κάνει το φάγωμα ενός πτώματος, να φαντάζει καλύτερο από ότι στην πραγματικότητα είναι.

Αλλά μία μικρή δόση άρνησης, μας επιτρέπει να χώνουμε τα δόντια μας στο μπιφτέκι και στα παϊδάκια στο τραπέζι μας.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως, πως 450 γραμμάρια κρέατος ισοδυναμούν με 3.800 λίτρα φρέσκου νερού. Ποιο είναι το νόημα να κάνεις οικονομία στο νερό που χρησιμοποιείς για τα πιάτα ή στο ντους –όπως προτείνει η Greenpeace – όταν κάθεσαι να φας και καταναλώνεις 3.800 λίτρα με ένα μόνο σου γεύμα;

Και αυτό το κομμάτι κρέας που έχεις στο πιάτο σου έχει στοιχίσει τόσα δημητριακά όσα θα έφταναν να ταΐσουν ένα χωριό στην Αφρική για μία εβδομάδα.

Το πρόβλημα είναι ότι επιλέγουμε να δούμε τις αντιφάσεις μας μόνο όταν μας βολεύει να τις δούμε και όταν δεν μας βολεύει, μπαίνουμε στη διαδικασία της άρνησης και της αμφισβήτησης και τρώμε την μπριζόλα μας έτσι κι αλλιώς. Έτσι, γιατί μας αρέσει η γεύση πτώματος που σαπίζει για βραδινό.

Έχετε σκεφτεί ποτέ πως γίνεται ο άνθρωπος, όταν μιλάει για το είδος του να το ονομάζει έκτρωση και όταν μιλάει για κοτόπουλο το ίδιο πράγμα να το ονομάζει ομελέτα;

Πόσοι ξέρουν τι είναι πραγματικά το χοτ ντογκ; Δεν ξέρουν πως οι κυβερνήσεις επιτρέπουν ένα ποσοστό κοπριάς, αντιβιοτικών και βρωμιάς να μπει στο κρέας.

Και τώρα το ψάρι τόνος στις ΗΠΑ πωλείται με προειδοποίηση ότι δεν πρέπει να καταναλώνετε από εγγύους και μικρά παιδιά γιατί είναι μολυσμένος με υδράργυρο και μόλυβδο. Αυτό σημαίνει πως ο υδράργυρος είναι καλός για τους ενήλικους και τις γυναίκες που δεν κυοφορούν; Τι προσπαθούν να μας πουν;

Η κατανάλωση κρέατος και ψαριών δεν είναι μόνο κακή για το περιβάλλον, είναι και ανθυγιεινή. Αλλά ακόμη και όταν πρόκειται για την υγεία μας, αρνούμαστε να δούμε την πραγματικότητα.

Το συμπέρασμα είναι πως για να είσαι οικολόγος, και να κάνεις πράξη αυτά που πιστεύεις, πρέπει να είναι χορτοφάγος. Αλλιώς υποκρίνεσαι.

Η χορτοφαγία είναι ένας τρόπος ζωής με πολύ χαμηλό οικολογικό αποτύπωμα, που χρησιμοποιεί λιγότερες πηγές ενέργειας και παράγει λιγότερα αέρια του θερμοκηπίου, είναι υγιεινός για όλους και σημαίνει πως δεν είσαι υποκριτής όταν μιλάς για προστασία του περιβάλλοντος.

Για την ακρίβεια, ένας βίγκαν που οδηγεί χάμερ παράγει λιγότερα αέρια του θερμοκηπίου από ένα κρεοφάγο που οδηγεί ποδήλατο.

Paulwatson@earthlink.net

Captain Paul Watson
Founder and President of the Sea Shepherd Conservation Society (1977-
Co-Founder - The Greenpeace Foundation (1972)
Co-Founder - Greenpeace International (1979)
Director of the Sierra Club USA (2003-2006)
Director - The Farley Mowat Institute
Director - www.harpseals.org


www.Seashepherd.org
Tel: 360-370-5650
Fax: 360-370-5651
Address: P.O. Box 2616
Friday Harbor , Wa 98250 USA