Ο ΠΟΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΟΣ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΠΛΑΣΜΑΤΑ

Ο ΠΟΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΟΣ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΠΛΑΣΜΑΤΑ

3 Αυγ 2019

Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον - Ο επιστημονικός πίθηκος

Image may contain: one or more people, people sitting and hat

Σας ευχόμαστε καλό υπόλοιπο καλοκαιριού με μικρή ιστορία του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον. Το διήγημα ήταν μέρος των «Μύθων», ωστόσο θεωρήθηκε προκλητικό για την εποχή του και παρέμεινε ανέκδοτο μέχρι πολύ πρόσφατα. Μτφ: Βίκη Ξηρακιά.

* * * * *
Ο επιστημονικός πίθηκος

Σε κάποιο νησάκι των Δυτικών Ινδιών, υπήρχε ένα σπίτι δίπλα σε ένα άλσος. Μέσα στο σπίτι κατοικούσε ένας ζωοτόμος και πάνω στα δέντρα μια ομάδα ανθρωποειδών πιθήκων. Το έφερε η τύχη και ένας εξ αυτών αιχμαλωτίστηκε από τον ζωοτόμο, ο οποίος τον φυλάκισε για λίγο καιρό μέσα σ’ ένα κλουβί στο εργαστήριο. Εκεί αυτός κατατρόμαξε απ’ όσα είδε και ενδιαφέρθηκε πολύ για όσα άκουσε· και καθώς είχε την τύχη να αποδράσει προτού έρθει η σειρά του (είχε τον αριθμό 701) και να επιστρέψει στην οικογένειά του έχοντας μόνο ένα ασήμαντο τραύμα στο πόδι, θεώρησε ότι σε γενικές γραμμές βγήκε κερδισμένος από την υπόθεση.

Αμέσως μετά την επιστροφή του αυτοανακηρύχτηκε σε δόκτορα και άρχισε να προβληματίζει τους γείτονές του με την ερώτηση: γιατί οι πίθηκοι δεν προοδεύουν;

«Δεν ξέρω τι σημαίνει πρόοδος», είπε ένας και πέταξε μια καρύδα στη γιαγιά του.

«Ούτε ξέρω ούτε και με νοιάζει», είπε ένας άλλος και αιωρήθηκε προς ένα γειτονικό δέντρο.

«Ω, σταματήστε πια!» φώναξε ένας τρίτος.

«Στο διάολο η πρόοδος!» είπε ο αρχηγός, ο οποίος ήταν ένας γέρος από τη φύση του συντηρητικός. «Προσπαθήστε να φέρεστε καλύτερα έτσι όπως είστε».

Όταν όμως ο επιστημονικός πίθηκος βρέθηκε μόνος με τα νεαρά αρσενικά, εισακούσθηκε με μεγαλύτερη προσοχή. «Ο άνθρωπος είναι απλώς ένας αναβαθμισμένος πίθηκος», είπε και κρεμάστηκε με την ουρά του από ένα ψηλό κλαδί. «Οι γεωλογικές καταγραφές είναι ατελείς, οπότε είναι αδύνατον να μάθουμε με σιγουριά πόσο χρόνο του πήρε να σηκωθεί όρθιος και πόσο χρόνο μπορεί να μας πάρει εμάς ν’ ακολουθήσουμε τα βήματά του. Παρ’ όλα αυτά, αν ριχτούμε με σθένος εν τω μέσω των πραγμάτων ενός δικού μου συστήματος, πιστεύω ότι μπορούμε να τους εκπλήξουμε όλους. Ο άνθρωπος έχασε αιώνες ασχολούμενος με τη θρησκεία, την ηθική, την ποίηση και άλλες ανοησίες. Πέρασαν αιώνες μέχρι να φτάσει στην ουσία της επιστήμης και άρχισε να εξασκεί τη ζωοτομία πολύ πρόσφατα. Εμείς θα το πάρουμε ανάποδα και θα ξεκινήσουμε με τη ζωοτομία».

«Μα τις καρύδες, τι στο καλό είναι η ζωοτομία;» ρώτησε ένας πίθηκος.

Ο γιατρός εξήγησε λεπτομερώς ό,τι είχε δει στο εργαστήριο· κάποιοι από τους ακροατές του ενθουσιάστηκαν, άλλοι καθόλου.

«Δεν έχω ξανακούσει κάτι τόσο κτηνώδες!» φώναξε ένας πίθηκος που είχε χάσει το ένα του αυτί σ’ έναν τσακωμό με τη θεία του.

«Και ποια είναι η χρησιμότητά της;» ρώτησε ένας άλλος.

«Μα δεν βλέπετε;» είπε ο δόκτωρ. «Εάν κάνουμε ζωοτομία σε ανθρώπους, θα μάθουμε πώς είναι φτιαγμένοι οι πίθηκοι κι έτσι θα προοδεύσουμε».

«Και γιατί να μην κάνουμε ζωοτομίες μεταξύ μας;» ρώτησε ένας από τους ακολούθους του, που ήταν πνεύμα αντιλογίας.
«Ντροπή σου!» είπε ο δόκτωρ. «Δεν θα καθίσω εδώ να ακούω τέτοιες κουβέντες, τουλάχιστον όχι δημοσίως».

«Αν χρησιμοποιούσαμε εγκληματίες;» ρώτησε ο διαφωνούντας.

«Είναι πολύ αμφίβολο ότι υπάρχει αυτό που λέμε σωστό ή λάθος: ποιος λοιπόν είναι εγκληματίας;» απάντησε ο δόκτωρ.

«Εξάλλου, ο κόσμος δεν θα επέτρεπε κάτι τέτοιο. Οι άνθρωποι μας κάνουν μια χαρά, είμαστε άλλωστε του ίδιου γένους».

«Είναι άδικο προς τους ανθρώπους αυτό», είπε ο πίθηκος με το ένα αυτί.

«Λοιπόν, κατ’ αρχάς», είπε ο δόκτωρ, «εκείνοι λένε πως εμείς δεν υποφέρουμε και μας αποκαλούν αυτόματα. Επομένως, έχω κάθε δικαίωμα να πω ακριβώς το ίδιο για εκείνους».

«Αυτό είναι ανοησία», είπε ο διαφωνούντας· «και πέραν αυτού είναι και αυτοκαταστροφικό. Εάν όντως δεν είναι παρά αυτόματα, τότε δεν μπορούν να μας μάθουν τίποτα για μας. Κι αν υπάρχει κάτι που μπορούν να μας μάθουν για μας, μα τις καρύδες! πρέπει να υποφέρουν».

«Συμφωνώ σε μεγάλο βαθμό με τον τρόπο σκέψης σου», είπε ο δόκτωρ, «και όντως η επιχειρηματολογία σου θα μπορούσε να δημοσιευθεί στα μηνιαία περιοδικά. Ας πούμε ότι όντως υποφέρουν. Λοιπόν, θα υποφέρουν προς όφελος μιας κατώτερης φυλής, η οποία χρειάζεται βοήθεια. Δεν υπάρχει τίποτα πιο δίκαιο από αυτό. Εξάλλου, αναμφίβολα θα κάνουμε ανακαλύψεις που θα αποδειχθούν χρήσιμες για μας».

«Μα πώς θα κάνουμε ανακαλύψεις», αναρωτήθηκε ο διαφωνούντας, «εάν δεν ξέρουμε τι ακριβώς ψάχνουμε;»

«Ο Θεός να ευλογήσει την ουρά μου!» φώναξε ο δόκτωρ με την αξιοπρέπειά του θιγμένη. «Πιστεύω ότι έχεις το λιγότερο επιστημονικό μυαλό από κάθε πίθηκο στις Προσήνεμες Νήσους! Να ξέρουμε τι ψάχνουμε, λέει! Η πραγματική επιστήμη δεν έχει καμία σχέση μ’ αυτό. Απλώς ζωοτομείς τυχαία και αν στην πορεία ανακαλύψεις κάτι, τότε ποιος θα εκπλαγεί περισσότερο από σένα;»

«Έχω και μία ακόμα αντίρρηση», είπε ο διαφωνούντας, «αν και, έχε υπόψη, δεν μπορώ ν’ αρνηθώ ότι θα ήταν τρομερά διασκεδαστικό. Ωστόσο, οι άνθρωποι είναι πολύ δυνατοί και έπειτα έχουν κι εκείνα τα όπλα».

«Και γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο θα χρησιμοποιήσουμε μωρά», κατέληξε ο δόκτωρ.

Το ίδιο απόγευμα ο δόκτωρ επέστρεψε στον κήπο του ζωοτόμου, έκλεψε ένα από τα ξυράφια του μέσα από το παράθυρο του εργαστηρίου και στο δεύτερο δρομολόγιο πήρε το μωρό του μέσα από την κούνια του παιδικού δωματίου.

Υπήρξε μεγάλη αναταραχή στις κορυφές των δέντρων. Ο πίθηκος με το ένα αυτί, ο οποίος είχε ευγενή φύση, κρατούσε τρυφερά το μωρό στην αγκαλιά του. Ένας άλλος έχωσε ξηρούς καρπούς μέσα στο στόμα του μωρού και εκνευρίστηκε όταν είδε ότι δεν μπορούσε να τους φάει. «Δεν καταλαβαίνει», είπε.

«Μακάρι να μην έκλαιγε», είπε ο πίθηκος με το ένα αυτί, «μοιάζει φρικτά με μαϊμού!» «Αυτά είναι παιδιάστικα πράγματα», είπε ο δόκτωρ. «Δωσ’ μου το ξυράφι».

Τότε όμως ο πίθηκος με το ένα αυτί λιγοψύχησε, έφτυσε τον δόκτορα και έτρεξε μαζί με το μωρό στην κορυφή του διπλανού δέντρου.

«Όχι!» φώναξε ο πίθηκος με το ένα αυτί, «να κάνεις ζωοτομία στον εαυτό σου!»

Τότε όλη η ομάδα άρχισε να κυνηγιέται και να ουρλιάζει, και ο θόρυβος προκάλεσε τον ερχομό του αρχηγού, που ήταν εκεί κοντά και σκότωνε ψύλλους.

«Τι συμβαίνει εδώ;» φώναξε ο αρχηγός. Μόλις του εξήγησαν, σκούπισε το μέτωπό του. «Μα τις μεγάλες καρύδες!» φώναξε, «ζω έναν εφιάλτη! Μπορούν οι πίθηκοι να ξεπέσουν σε αυτή τη βαρβαρότητα; Να επιστρέψετε το μωρό εκεί που το βρήκατε».

«Δεν έχεις επιστημονική σκέψη», είπε ο δόκτωρ.

«Δεν ξέρω αν διαθέτω επιστημονική σκέψη ή όχι», απάντησε ο αρχηγός, «αλλά διαθέτω ένα πολύ χοντρό ματσούκι και αν απλώσεις έστω ένα νύχι πάνω σ’ αυτό το μωρό, θα σου ανοίξω το κεφάλι στα δύο».

Επέστρεψαν λοιπόν το μωρό στο μπροστινό οικόπεδο του κήπου. Ο ζωοτόμος (που ήταν ένας καταξιωμένος οικογενειάρχης) ήταν πανευτυχής και από τη χαρά του άρχισε άλλα τρία πειράματα στο εργαστήριό του προτού τελειώσει η μέρα.