Ο φιλόσοφος των ζώων

Η πράσινη διατροφή του δεν «γυρίζει την πλάτη» μόνο στο κρέας και το ψάρι, αλλά απαγορεύει ακόμη και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Πριν από σαράντα χρόνια, μέσα σε μία μέρα ασπάστηκε τον βεγκανισμό (veganism), το κίνημα της αυστηρής χορτοφαγίας που υποστηρίζει ότι όλα τα ζωικά προϊόντα και παράγωγα είναι αποτέλεσμα της κακομεταχείρισης των ζώων. Από τότε δεν συνοδεύει το λιτό γεύμα του ούτε με ένα κομματάκι τυρί και η αβγοθήκη του ψυγείου του είναι πάντα άδεια!

Ο Αμερικανός φιλόσοφος Τομ Ρίγκαν, επίτιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας, όπου δίδαξε για τριάντα τέσσερα χρόνια το μάθημα της Ηθικής, παραδέχεται ότι είναι δύσκολο ξαφνικά ο κόσμος να αλλάξει διατροφικές συνήθειες.

Ωστόσο, ο πρωτοπόρος ηγέτης του κινήματος για τα δικαιώματα των ζώων ελπίζει πως κάποια μέρα οι άνθρωποι θα καταλάβουν πόσο σημαντικό είναι να ζουν σε αρμονία με τη φύση και τους κατοίκους της. Και ίσως τότε, όπως λέει, οι χορτοφάγοι σταματήσουν να είναι μειοψηφία!

Στα είκοσι βιβλία και τα εκατοντάδες δοκίμια που έχει γράψει πρεσβεύει ότι τα ζώα έχουν αξία, είναι «υποκείμενα μίας ζωής» και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως μέσα για την ολοκλήρωση του ανθρώπου.

Το 1983 δημοσιεύοντας το ριζοσπαστικό βιβλίο «Η υπόθεση για τα δικαιώματα των ζώων» ταρακούνησε την επιστημονική κοινότητα με τα φιλοζωικά επιχειρήματά του, απέσπασε εγκωμιαστικές κριτικές και καθιερώθηκε παγκοσμίως ως ο φιλόσοφος των πλασμάτων που δεν έχουν φωνή.

Μέσα στις σελίδες του βιβλίου εξετάζει τι είναι ηθικό και δίκαιο, καταλήγοντας σε συμπεράσματα που πολλοί θεωρούν ακραία. Αναφέρει ότι πρέπει να σταματήσει η κτηνοτροφία, η σφαγή των ζώων για ανθρώπινο όφελος, το εμπόριο γούνας, αλλά και η χρήση πειραματόζωων στην επιστήμη.

Η «Espresso της Κυριακής» συνάντησε τον Τομ Ρίγκαν και τη σύζυγό του Νάνσι, προσκεκλημένους του συλλόγου ΠΟΦΥΖΩ (Πολίτες για τα δικαιώματα της Φύσης και της Ζωής), σε ξενοδοχείο στην Πλάκα λίγες ώρες πριν από την ομιλία του στην εκδήλωση «Ανθρωποι - Ζώα - Φύση» που έγινε στις 24 Ιουνίου στην Ελληνοαμερικανική Ενωση.

Παρ’ όλη τη φανερή κούραση και το τζετ λαγκ από την πολύωρη πτήση, ο Αμερικανός επιστήμονας μίλησε με όρεξη για τους κανόνες ηθικής απέναντι στα πλάσματα της φύσης. Επανέλαβε μάλιστα τα λόγια σοφίας του Ινδού στοχαστή Γκάντι, ο οποίος είχε πει πως η μεγαλειότητα ενός έθνους κρίνεται από το πώς εκείνο χειρίζεται τα ζώα του.

«Πολλοί πιστεύουν ότι είμαστε ανώτερο είδος επειδή έχουμε τη λογική. Εγώ δεν είμαι σίγουρος. Θα έλεγα απλώς ότι είμαστε διαφορετικοί από τα ζώα. Εκείνα τρέχουν γρηγορότερα από εμάς, κολυμπούν πιο γρήγορα ή πετούν» είπε αναλύοντας τη θεωρία του και πρόσθεσε: «Η μοναδικότητα που λέμε ότι έχουμε ως λογικά όντα μας φορτώνει με βαριές ευθύνες απέναντι στα ζώα. Δηλαδή, ένα λογικό ον πρέπει να κατανοεί ότι είναι λάθος να εκμεταλλεύεται τα άλλα πλάσματα».


«Ο νόμος είναι με το μέρος του εκμεταλλευτή»

Οπως αναφέρει στα βιβλία του ο υποστηρικτής των αδυνάτων, «η ολοκλήρωση του ανθρώπου εξαρτάται και από την ικανότητα του να πράττει ηθικά, οπότε ο άνθρωπος οφείλει να σέβεται και όσους δεν έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν τον σεβασμό».
Σύμφωνα με τον ίδιο, σοβαρό πρόβλημα είναι πως ακόμη και ο νόμος είναι με το μέρος του εκμεταλλευτή των ζώων. «Τα πειραματόζωα υποφέρουν μια φρικτή ζωή, αλλά αυτό είναι νόμιμο. Τα μωρά της φώκιας εξοντώνονται για τη γούνα τους, όμως ο νόμος είναι με το μέρος του εκτελεστή».

Κλείνοντας τη συζήτηση τον ρωτήσαμε ποιο είναι το όραμά του. Εκείνος με τη σειρά του χαμογέλασε και απάντησε ότι ονειρεύεται έναν κόσμο όπου τα ζώα δεν θα αποτελούν αντικείμενο εκμετάλλευσης αλλά, αντίθετα, ο ρόλος τους θα είναι να ζουν ελεύθερα και να κρατούν συντροφιά στον άνθρωπο.

ΜΑΡΙΑ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ
ΦΩΤ.: ΓΟΥΙΛΙΑΜ ΦΕΘΘΦΟΥΛ